Sevgili dostlar,

Can Dündar

ÖZGÜRÜZ

     5 Ağustos Salı günü Türkiye, tarihi bir toplantıya tanıklık edecek.
     Henüz adı konmamış bir komisyon, yaklaşık 40 bin kişinin ölümüne yol açan bir büyük çatışmayı bitirme iddiasıyla toplanıyor. Komisyon, 51 vekilden oluşacaktı. Milliyetçi İYİ Parti katılmayı reddettiği için 48 vekille toplanacak ve umulan o ki, “son Kürt isyanı”nı bitirecek.
     Eski Cumhurbaşkanı Demirel’in tabiriyle “29’uncu Kürt isyanı” 40 yıldır sürüyor. İlk 28 isyan, süngü zoruyla, idam sehpalarında bastırılmıştı. PKK’nın ve Abdullah Öcalan’ın önderlik ettiği isyan, en uzunu, en dirençlisi, en yaygını oldu. Devlet, yine baskıyla, süngüyle, idamla engellemeyi denedi, ama baskı politikası, isyanı bastırmak yerine daha da büyüttü, kitleselleştirdi. Nihayet şimdi, Suriye’deki gelişmelerin tetiklediği bir strateji değişikliğiyle devlet, bir barış denemesi yapıyor. Çeyrek asırdır tecritte tutulan PKK lideri Öcalan da bu çağrıya karşılık verdi ve dağdaki kadrolarına örgütü feshetme ve silah bırakma çağrısı yaptı. PKK, geçen ay, sembolik bir silah yakma töreni ile bu çağrıya uyacağını gösterdi. Şimdi Meclis Komisyonu, silah bırakacak gerillaların ülkeye dönüş koşullarının ve hukuki statülerinin ne olacağını, hapisteki örgüt mensuplarına bir af olasılığını tartışacak ve yasal formüller üretecek. Bu arada demokratik siyasetin önünü açacak, merkezi otorite karşısında yerel yönetimlerin iktidar sınırlarını genişletecek adımlar hazırlaması da bekleniyor.
Ülke bir kez daha ikiye bölünmüş durumda: Bir yanda komisyon çalışmasının Kürt sorununun çözümü ve ülkenin demokratikleşmesi yönünde bir adım olacağı ümidi taşıyan “iyimserler”… Öte yanda Erdoğan’ın Kürtleri de yanına alarak hem muhalefeti böleceği, hem de daha da otoriterleşeceğine inanan “endişeliler”…
     İki tarafın da haklı olduğu noktalar var: Bir yandan, “PKK tehdidi”nin ortadan kalkmasının, Erdoğan’ın elinden baskı gerekçesini alma ihtimali var. Öte yandan en güçlü rakibini hapsettirmiş bir otokratın hepten güç kazanıp ebedi liderliğini ilan etme riski de…
     Ana muhalefet partisi CHP, bu riski bilerek ve tersine çevirmeyi vaat ederek komisyona girmeye karar verdi. Ancak parti tabanında yanlış yapıldığını, Erdoğan’a bir “hayat öpücüğü” verildiğini düşünenler de çok. Özetle, 48 vekil, yarından itibaren ince bir ip üzerinde yürümeye başlıyor. Yine Demirel’in deyişiyle toplumun bir kesimi “Ha düştü ha düşecek” diye izliyor, diğer kısmı “ha geçti ha geçecek” diye…

     “Barış süreci” tartışmasının, biz sürgündekileri etkileyen bir boyutu da var: Çoğu Kürt, onbinlerce siyasi mülteci, son 40 yıldaki çatışmalı ortam nedeniyle ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Şimdi muhtemel bir af, onları/bizleri de etkileyecek elbette… Bir kısım örgüt yöneticisi Avrupa’ya gelirken, bir kısım siyasi mülteciye dönüş kapısı açılacak. O yüzden süreç, Türkiye dışında, özellikle Almanya’da da büyük dikkatle izleniyor. Bugünlerde toplantıların, sofraların, buluşmaların bir numaralı sorusu aynı: “Dönecek miyiz?” Türkiye’deki kutuplaşmanın, bir ayna gibi Almanya’ya da yansıdığını söylemek yanlış olmaz: “Ekim’de döneriz” iyimserliğinde olanlar da var, “Bu süreç, sürgünlüğümüzü uzatır” diyen karamsarlar da… Ben yine de temkinli bir iyimserliği sürdürmekten yanayım.
         Hepinize iyi haftalar.